Η αυξανόμενη διαθεσιμότητα πόρων, η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και οι νέες πηγές ζήτησης σχηματίζουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα, τα οποία επιδρούν στην αγορά του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), σύμφωνα με όσα αναφέρει η έρευνα Remodel, reinvent: How technology and changing business models are impacting the future of LNG της Deloitte.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της νέας έρευνας, στην οποία διευρύνεται το πλαίσιο της αντίστοιχης που είχε πραγματοποιηθεί το 2016, η παγκόσμια αγορά προμήθειας φυσικού αερίου μετακινείται σταδιακά από το παραδοσιακό καθετοποιημένο μοντέλο, στο οποίο οι παραγωγοί κυριαρχούσαν μέσω μεγάλων εγκαταστάσεων εξόρυξης και υγροποίησης φυσικού αερίου και στη συνέχεια πωλούσαν τα φορτία LNG κυρίως στις μεγάλες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.
Στην έρευνα που διεξήχθη, στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας αναδεικνύονται σημαντικά νέα επιχειρηματικά μοντέλα και τεχνολογίες που οδηγούν την εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένων της μικρής κλίμακας LNG (small scale LNG), της πλωτής υγροποίησης και επαναεριοποίησης (π.χ. FSRU), των νέων κόμβων εμπορίας φυσικού αερίου (trading hubs), του ψηφιακού μετασχηματισμού (π.χ. τεχνολογίας blockchain, δεδομένων ανάλυσης και του Internet of Things), καθώς και της πιο ευέλικτης χρηματοδότησης. Επιπλέον, περιγράφονται ενδελεχώς οι παράγοντες που θα διαμορφώσουν το μέλλον της αγοράς LNG, η οποίο προβλέπεται να είναι περισσότερο ευέλικτη, προσβάσιμη και με μεγαλύτερη ρευστότητα.
Παράλληλα, αναμένεται ταχύτατη αύξηση του εφοδιασμού από την Αμερική που οφείλεται στα μεγάλης εμβέλειας έργα που βρίσκονται υπό κατασκευή στις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την επικύρωση σημαντικού έργου LNG στον Καναδά.
Σε αντίθεση όμως με τον εφοδιασμό, δημογραφικοί και οικονομικοί παράγοντες έχουν ως αποτέλεσμα την υψηλότερη ζήτηση να εμφανίζεται στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Ενδεικτικά, η Κίνα έχει αυξήσει σημαντικά τις εισαγωγές σε φυσικό αέριο, λόγω της προσπάθειας μείωσης των περιβαλλοντικών εκπομπών και της εξάρτησής της από τον άνθρακα. Στο ίδιο μήκος κύματος συντονίζονται και άλλες χώρες όπως η Ινδία, που επίσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα.
Τεχνολογία, βραχυπρόθεσμες συμβάσεις και μοντέλα διοδίων
Με δεδομένο ότι παρουσιάζεται αύξηση στον αριθμό των αγοραστών, με τους νέους να εμφανίζουν πιο απαιτητικές αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας σε σχέση με τους παραδοσιακούς αγοραστές, ο μεγαλύτερος πιστωτικός κίνδυνος του αντισυμβαλλομένου αποτελεί μία πραγματικότητα. Γι’ αυτό το λόγο, εφαρμογές μικρής κλίμακας και σπονδυλωτές – πλωτές τεχνολογίες πλοίων LNG πιθανότατα θα αποκτήσουν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία για να αντισταθμίσουν τους νέους εμπορικούς κινδύνους που δεν παρατηρούνται στους μεγαλύτερους και πιο παραδοσιακούς αγοραστές.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το 76% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις LNG θα αυξηθούν γρηγορότερα από το συνολικό εμπόριο LNG. Επιπλέον, υπάρχει η πιθανότητα να οδηγήσουν σε χαμηλότερη προσφορά νέων υποδομών.
Ένα τρίτο και εξίσου σημαντικό ζήτημα που ανέδειξε η έρευνα είναι το γεγονός ότι η δραματική αύξηση στην παραγωγή φυσικού αερίου στις ΗΠΑ έχει οδηγήσει σε αύξηση των εξαγωγών LNG. Έχει διατυπωθεί η πρόβλεψη ότι στα επόμενα πέντε χρόνια οι εξαγωγές θα αυξηθούν πάνω από 10 bcfd. Σε συνδυασμό με τη βελτίωση της πρόσβασης σε φυσικό αέριο μέσω διαφανούς τιμολόγησης, γεννάται ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο που βασίζεται σε συμφωνίες πληρωμής (tolling agreements) που παρέχουν ευελιξία στον αγοραστή, επιτρέποντάς του να προμηθεύεται το δικό του φυσικό αέριο και να αποσυνδέει τις τιμές LNG από την τιμολόγηση άλλων σχετικών προϊόντων π.χ. πετρελαίου.
Η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών, όπως η ψηφιοποίηση μέσω ανάλυσης big data, η εκπαίδευση μηχανών και οι blockchain εφαρμογές, θα έχει ισχυρή επίδραση στη διαμόρφωση του μέλλοντος της αγοράς του LNG, μέσω έξυπνων / ευέλικτων εμπορικών συμβολαίων, βελτιστοποίησης της εφοδιαστικής αλυσίδας και βελτίωσης της διαφάνειας.
Η αγορά του LNG στην Ελλάδα
«Η αγορά του LNG στην Ελλάδα αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο τα επόμενα χρόνια, διασφαλίζοντας σημαντική ευελιξία στους τελικούς χρήστες, συνεισφέροντας παράλληλα στη διαφοροποίηση του ενεργειακού μίγματος και στην ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας», δηλώνει ο Σωτήρης Μπατζιάς, Consulting Principal της Deloitte Ελλάδος, συμπληρώνοντας ότι «Παραδείγματα εφαρμογών LNG μικρής κλίμακας, καθώς και πλωτών τεχνολογιών έχουν ήδη αρχίσει να αποδίδουν σημαντικά στο εξωτερικό, αξιοποιώντας συνεργασίες και αναγνωρίζοντας επίπεδα κινδύνων που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση σχετικών εμπορικών συμφωνιών κατά μήκος της αλυσίδας αξίας.
Παράλληλα, ο ρόλος της τεχνολογίας και των δεδομένων (big data) παρέχει πλέον τη δυνατότητα βελτιστοποίησης των επιμέρους τμημάτων λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας του LNG, αλλά και ενίσχυσης της αποδοτικότητας των υποδομών υγροποίησης και επαναεριοποίησης. Ειδικά στην Ελλάδα, μέσω του LNG μπορούν να αναπτυχθούν λύσεις που διαθέτουν σημαντική ευελιξία και εμπορική δυναμική, ώστε να στηρίξουν την προσπάθεια απανθρακοποίησης της παραγωγής και να επιταχύνουν την προώθηση του φυσικού αερίου, στηρίζοντας ουσιαστικά το ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας».