Σήμερα, 9 Νοεμβρίου του 2019, συμπληρώνονται 30 χρόνια από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου – Berliner Mauer στα Γερμανικά.
Πρόκειται για έναn τοίχο ύψους 2 μέτρων, που χώριζε το Βερολίνο σε Ανατολικό και Δυτικό.
Οι Δυτικοί το ονόμασαν «Τείχος του Αίσχους»
Χτίστηκε το 1961 από τις αρχές της Ανατολικής Γερμανίας για να συγκρατήσει τη φυγή των κατοίκων της προς τη Δύση και γκρεμίστηκε από τους Βερολινέζους και των δύο πλευρών στις 9 Νοεμβρίου 1989, όταν άρχισαν να αποσαθρώνονται τα καθεστώτα του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού».
Υπήρξε το κατ’ εξοχήν σύμβολο του «Ψυχρού Πολέμου» μεταξύ «δημοκρατικής» Δύσης και της «κομμουνιστικής» Ανατολής.
Το Τείχος του Βερολίνου έπεσε τη νύχτα της Πέμπτης 9 προς Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 1989, μετά από 28 χρόνια.
Σήμερα, λίγα κομμάτια του Τείχους έχουν απομείνει αφού το μεγαλύτερο μέρος του έχει κατεδαφιστεί.
Τρία τμήματα μένουν ακόμα όρθια: ένα μήκους 80 μέτρων τμήμα του «πρώτου Τείχους» στο σημείο που βρίσκονταν τα αρχηγεία της Γκεστάπο (ανάμεσα στο σημείο ελέγχου Τσάρλι και την πλατεία Ποτσντάμερ), ένα μακρύτερο τμήμα του δεύτερου τείχους, κατά μήκος του ποταμού Σπρέε, κοντά στη γέφυρα Oberbaumbrücke, γνωστό σήμερα ως East Side Gallery, και ένα τρίτο τμήμα στην Bernauer Straße το οποίο μετατράπηκε σε μνημείο το 1999.
Ακόμη, κάποια άλλα μικρότερα τμήματα και λίγα φυλάκια βρίσκονται διασκορπισμένα στην πόλη του Βερολίνου. Όλα τα κομμάτια του τείχους έχουν υποστεί αλλοιώσεις κυρίως από τουρίστες οι οποίοι αφαιρούσαν υλικό από το τείχος για να το κρατήσουν ως σουβενίρ ή να το πουλήσουν.
Μέχρι και σήμερα υπάρχουν καταστήματα σουβενίρ στο Βερολίνο τα οποία πουλάνε μικρά κομμάτια από το τείχος με ή χωρίς πιστοποιητικό αυθεντικότητας.
Το ανατολικό μέρος του τείχους είναι σήμερα καλυμμένο από γκράφιτι τα οποία δεν υπήρχαν όταν το Τείχος φρουρούταν από οπλισμένους στρατιώτες της Ανατολικής Γερμανίας. Το 1990, 118 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο κλήθηκαν να διακοσμήσουν τα τμήματα του Τείχους που δεν είχαν καταστραφεί. Το 2008, και ενόψει της επετείου των 20 ετών από την πτώση του Τείχους ένα χρόνο αργότερα, ξεκίνησε ένα πολυδάπανο σχέδιο για την αποκατάσταση των τοιχογραφιών αυτών, με τη συμμετοχή μάλιστα και πολλών από τους 118 καλλιτέχνες που δημιούργησαν τα έργα.
Σε πολλά τουριστικά σημεία της πόλης, ο Δήμος έχει τοποθετήσει πέτρινες πλάκες κατά μήκος της διαδρομής του Τείχους και μεταλλικές επιγραφές που αναγράφουν: “Berliner Mauer 1961-1989”.
Τι ήταν το Τείχος του Βερολίνου;
Μετά την ήττα των Ναζί, το 1945, οι σύμμαχοι, Βρετανία, Γαλλία, ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση, προχώρησαν στον διαχωρισμό της Γερμανίας σε διοικητικές ζώνες. Η περιοχή που επρόκειτο να εξελιχθεί σε Ανατολικό Βερολίνο, ελεγχόταν από τους Σοβιετικούς.
Αρχικά, οι Γερμανοί μπορούσαν να μετακινούνται ελεύθερα μεταξύ των τομέων, όμως, με την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου και καθώς αυξανόταν η ένταση μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της Δύσης, άρχισαν να επιβάλλονται περιορισμοί. Τα σημεία ελέγχου, αντικαταστάθηκαν από φράχτες με συρματόπλεγμα.
Καθώς όλο και περισσότεροι Γερμανοί εγκατέλειπαν την ανατολική πλευρά-υπολογίζονται σε 3,5 εκατομμύρια έως το 1961, η Σοβιετική Ένωση αποφάσισε να λάβει δραστικά μέτρα και στις 13 Αυγούστου 1961 ξεκίνησαν οι εργασίες για την κατασκευή του 155 χιλιομέτρων τείχους, που επρόκειτο να χωρίσει την πόλη για τα επόμενα 30 χρόνια.
Καθώς η πόλη του Βερολίνου βρισκόταν στον Ανατολικό Τομέα της Γερμανίας, το Δυτικό Βερολίνο ήταν μία νησίδα, μέσα στην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας (DDR).
Τι ήταν το Σημείο Ελέγχου Τσάρλι (Checkpoint Charlie);
Προορισμός για αμέτρητους επισκέπτες του Βερολίνου, το Σημείο Ελέγχου Τσάρλι (Chechpoint Charlie), ήταν ένα από τα κυριότερα περάσματα μεταξύ ανατολής και δύσης για διπλωμάτες, αξιωματούχους, δημοσιογράφους και τουρίστες, οι οποία λάμβαναν ημερήσιες άδειες.
Ένα λιγότερο γνωστό γεγονός για το Checkpoint Charlie, είναι το πώς πήρε το όνομά του. Charlie, είναι το τρίτο γράμμα του στρατιωτικού φωνητικού αλφάβητου (Alpha, Bravo, Charlie, Delta κ.ο.κ). Το συγκεκριμένο σημείο ελέγχου ήταν το τρίτο που καθιερώθηκε, μετά το Helmstedt-Marienborn (Alpha) και το δεύτερο, Dreilinden-Drewitz (Bravo).
Απόπειρες περάσματος του τείχους
Σύμφωνα με στοιχεία του Berlin Wall Memorial, τουλάχιστον 140 άνθρωποι σκοτώθηκαν επιχειρώντας να περάσουν το τείχος, μεταξύ 1961 και 1989, μεταξύ αυτών, 101 ανατολικογερμανοί που είτε σκοτώθηκαν, είτε έχασαν την ζωή τους σε κάποιο ατύχημα, είτε αυτοκτόνησαν, επιχειρώντας να περάσουν “απέναντι”.
Τι έγινε στις 9 Νοεμβρίου 1989;
Το 1989 υπήρξε καθοριστικής σημασίας έτος για την Ευρώπη. Στην Πολωνία και την Ουγγαρία, το Σοβιετικό καθεστώς αντικαταστάθηκε από εθνικές κυβερνήσεις, στην Ρουμανία ο Νικολά Τσαουσέσκου ανετράπη και εκτελέστηκε, ενώ οι διαρκώς αυξανόμενες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στην Τσεχία επρόκειτο να οδηγήσουν στην Βελούδινη επανάσταση.
Σε αντίθεση με το 1956 και το 1968, όταν η Σοβιετική Ένωση έστειλε στρατεύματα σε Ουγγαρία και Τσεχοσλοβακία, πλέον υπό τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, δεν υπήρξε κάποια παρέμβαση. Αντιθέτως, ο σοβιετικός στρατός αποσυρόταν από κράτη-δορυφόρους.
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 ο Γκορμπατσόφ είχε εισαγάγει στην Σοβιετική Ένωση την Περεστρόικα(αναδόμηση). Επρόκειτο για πρόγραμμα οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων στα πλαίσια της Γκλάσνοστ, πολιτικής «διαφάνειας και δημοσιότητας».
Στις 9 Νοεμβρίου, λίγο μετά την επίσκεψη του Γκορμπατσόφ στην GDR, οι αρχές του ανατολικού Βερολίνου, προχώρησαν στην σοκαριστική ανακοίνωση ότι οι πολίτες θα μπορούσαν να ταξιδέψουν στην Δύση. Εντός ωρών χιλιάδες κόσμου βρισκόταν στους δρόμους.
Στο κέντρο του Βερολίνου, νέοι άνθρωποι και από τις δύο πλευρές άρχισαν να γκρεμίζουν το τείχος, με σφυριά και αξίνες ενώ τα συνοριακά περάσματα πλημμύρισαν με κόσμο. Την επόμενη μέρα, ο καγκελάριος της δυτικής Γερμανίας, Χέλμουτ Κολ θα έλεγε απευθυνόμενος σε ένα πλήθος 20.000: «Είμαστε ένα έθνος!». Μέσα σε 24 ώρες, 100.000 άνθρωποι είχαν περάσει στη δυτική πλευρά.
Τι ακολούθησε;
Η πτώση του Βερολίνου θεωρήθηκε ήδη από τότε, το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Μετά από τεσσεράμιση δεκαετίες, η Γερμανία επανενώθηκε ξανά στις 3 Οκτωβρίου 1990.
Το 1991, ο Κολ του οποίου ο κυβερνών συνασπισμός κέρδισε ευρεία πλειοψηφία στις εκλογές του Δεκεμβρίου 1990, συνέβαλε στην εγκαθίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην συνέχεια, μέσα σε μία δεκαετία στην υιοθέτηση του κοινού νομίσματος.
Στην 30η επέτειο από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου αφιερώνει σήμερα η Google στο doodle της.
Πηγή: EURONEWS
