Με το Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα μετά και την κάμψη του βέτο από Ουγγαρία και Πολωνία ανοίγει ο δρόμος για να ξεκλειδώσουν τα 32 δισ. ευρώ που θα λάβει η Ελλάδα.
Η χώρα μας αναμένει 22,5 δισ. ευρώ υπό μορφή επιδοτήσεων και επιχορηγήσεων και 9,4 δισ. σε δάνεια ως αντιστάθμισμα στην οικονομική κρίση που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού.
Την οριστική απόφαση για την ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης ανακοίνωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογραμμίζοντας ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωση προχωρά!».
Από την πλευρά του ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν μίλησε για μια «ισχυρή συμφωνία», επισημαίνοντας τα εξής :
«Το ιστορικό ευρωπαϊκό Σχέδιο Ανάκαμψης που συμφωνήθηκε τον Ιούλιο συγκεκριμενοποιείται σήμερα. Μόλις εγκρίναμε μια ισχυρή συμφωνία με τον μηχανισμό που θα τεθεί σε εφαρμογή, σεβόμενοι το κράτος δικαίου. Η Ευρώπη προχωρά, ενωμένη και φέροντας τις αξίες της».
Σύμφωνα με τους Financial Times, κατέστη πλέον ξεκάθαρο ότι η ΕΕ θα μεταχειρίζεται τα κράτη μέλη ισότιμα κατά την εφαρμογή του μηχανισμού του κράτους δικαίου και δεν θα κάνει διακρίσεις σε καμία μεμονωμένη χώρα.
Οι νέοι κανόνες θα ισχύουν μόνο για τον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ από το 2021, και όχι για τα υπάρχοντα κονδύλια – κάτι που αποτελούσε εδώ και καιρό απαίτηση του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν.
Η συμφωνία προβλέπει επίσης ότι η επιτροπή θα εφαρμόσει τους νέους κανόνες μόνο μετά από οποιαδήποτε νομική ενέργεια ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που αμφισβητεί τους κανόνες.
Η Ελλάδα και τα 32 δισ ευρώ
Όσον αφορά στην Ελλάδα, το ποσό που θα εκταμιευθεί σε πρώτη φάση ανέρχεται σε περίπου 2 δισ. ευρώ, δεδομένου ότι από το σύνολο των 32 δισ. ευρώ, τα 19,5 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε επιδοτήσεις ενώ τα υπόλοιπα 12,5 δισ. ευρώ θα εξασφαλιστούν από δανειακά κεφάλαια.
Οι πόροι που θα διατεθούν στην Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης και οι οποίοι αφορούν στην αντιμετώπιση της κρίσης που πυροδότησε η πανδημία του Covid – 19 θα πρέπει να απορροφηθούν σε διάστημα έξι ετών, ενώ το σχέδιο αξιοποίησής τους μπορεί να αναθεωρηθεί μόνο μία φορά το 2022.
Έως τότε θα πρέπει να έχουν συναφθεί συμβάσεις για την αξιοποίηση του 70% από το σύνολο των 32 δισ. ευρώ, ενώ η ίδια διαδικασία για το υπόλοιπο 30% θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το επόμενο έτος.
Το σχέδιο για την αξιοποίηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης θα συνδεθεί και με το σχέδιο για την ανάπτυξη της οικονομίας την επόμενη δεκαετία, το οποίο εκπονείται από επιτροπή υπό την προεδρία του νομπελίστα Χριστόφορου Πισσαρίδη.
Εκτός από τα 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει και άλλα 38 δισ. ευρώ επιπλέον, τα οποία προέρχονται από την επόμενη προγραμματική περίοδο (2021 – 2027), το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για μία κλιματικά ουδέτερη και πράσινη οικονομία και από τους πόρους για την ενίσχυση της αγροτικής πολιτικής.
Σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων της επόμενης προγραμματικής περιόδου, ο στόχος που έχει τεθεί από το οικονομικό επιτελείο είναι η απορρόφηση περίπου 10 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.