«Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι συνεχιζόμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία αποτελούν πολεμικές πράξεις σύμφωνα με το αγγλικό δίκαιο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα ενεργοποιηθούν απαραίτητα οι ρήτρες πολέμου».
Μιλώντας σε ένα διαδικτυακό σεμινάριο που διοργάνωσε ο οργανισμός Maritime London, ο δικηγόρος julian Clark της Global Senior Partner έδωσε το παράδειγμα ότι οι ρήτρες πολέμου ενεργοποιούνται μόνο εάν υπάρξει πόλεμος μεταξύ ορισμένων χωρών, όπως η Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, οι ΗΠΑ και η Ρωσία.
«Επομένως», συνέχισε, «αυτή την στιγμή δεν έχουν τεθεί ρήτρες γιατί η κρίση είναι μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας με την τελευταία να μην συμπεριλαμβάνεται στην λίστα των κρίσιμων χωρών που μπορούν να προκαλέσουν μια αυτόματη ενεργοποίηση.
Στο ερώτημα εάν η παρέμβαση του ΟΗΕ στην Ουκρανία θα έκανε την κατάσταση πόλεμο θα καθιστούσε τις ρήτρες αυτόματα ενεργές ο Clark απάντησε αρνητικά διότι όπως ανέφερε ο ΟΗΕ λειτουργεί ως ειρηνευτική δύναμη και δεν αποτελεί νομικά μέρος του προβλήματος.
Αυτό που θα μπορούσε να προκαλέσει πολεμικές ρήτρες, συνέχισε, θα ήταν η αποδοχή του αιτήματος της Ουκρανίας προς το ΝΑΤΟ να δημιουργήσει ζώνες απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την χώρα. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο εμπλέκονται άμεσα οι στρατιωτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ και συνεπώς έχουμε άμεση αυτόματη ενεργοποίηση των ρητρών πολέμου.
Είναι ο πόλεμος ανωτέρα βία ;
Η ανωτέρα βία δεν είναι έννοια στο αγγλικό δίκαιο, είπε ο Clark, είναι μια συμβατική ρύθμιση και έτσι θα εξαρτηθεί από τους όρους της σύμβασης.
Η ρήτρα ανωτέρας βίας της Bimco προβλέπει ότι το θιγόμενο μέρος δεν θα μπορούσε εύλογα να αποφύγει ή να ξεπεράσει το γεγονός ανωτέρας βίας, «έτσι επειδή μια σύμβαση γίνεται πιο ακριβή, πιο δαπανηρή, πιο δύσκολη στην εκτέλεση, δεν σημαίνει αυτόματα ότι η ανωτέρα βία θα εφαρμοστεί», είπε ο Κλαρκ.
«Αν κοιτάξετε όλες τις αρχές τα τελευταία 20-30 χρόνια, έχετε δει μια μείωση της προθυμίας των δικαστηρίων να επιτρέψουν σε ένα μέρος να απεγκλωβιστεί από μια σύμβαση λόγω ενός «γεγονότος απογοήτευσης».
Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι τα απογοητευτικά γεγονότα πρέπει ουσιαστικά να μπλοκάρουν ή να κάνουν αδύνατη την απόδοση, σε αντίθεση με μια προσπάθεια να βασιστείτε στην απογοήτευση ως δικαιολογία για να βγείτε από το συμβόλαιο», είπε ο Clark.
Το αν η απογοήτευση θα μπορούσε να παίξει ρόλο σε καταστάσεις γύρω από την Ουκρανία θα εξαρτηθεί από τις λεπτομέρειες του συμβολαίου.
«Ας υποθέσουμε ότι είχατε ένα συμβόλαιο που περιοριζόταν στη φόρτωση ενός φορτίου σε ένα λιμάνι της Ουκρανίας, και τώρα αυτό το λιμάνι δεν λειτουργεί πλέον, δεν υπάρχουν πραγματικά φορτία εκεί και ίσως το λιμάνι να έχει ξεπεραστεί ακόμη και από τις ρωσικές δυνάμεις. Θα έλεγα ότι μάλλον τώρα είναι ένα γεγονός απογοήτευσης.
«Αλλά φυσικά, εάν το συμβόλαιο είναι ευρύτερο και παρέχει την δυνατότητα παράδοσης των φορτίων σε άλλα λιμάνια, τότε υπάρχει ένας εναλλακτικός τρόπος απόδοσης που δεν θα είναι απογοητευτικός, παρόλο που μπορεί να καταλήξει να είναι πιο ακριβό», είπε ο Clark.