Μια νέα έκθεση της Alphaliner, που είδε το φως της δημοσιότητας πριν από δύο ημέρες σε ευρωπαϊκά media, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τον υψηλό βαθμό διείσδυσης -που τον χαρακτηρίζει ‘ανησυχητικό’- κινεζικών συμφερόντων σε όλο και περισσότερα ευρωπαϊκά λιμάνια και επιχειρήσεις λιμενικού ενδιαφέροντος.
Συγκεκριμένα, η έκθεση αναφέρει πως “εταιρείες κινεζικών συμφερόντων πραγματοποιούν επενδύσεις σε περίπου 31 τερματικούς σταθμούς θαλάσσιων λιμένων εμπορευματοκιβωτίων στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο από τα τέλη Αυγούστου, αντανακλώντας την αυξημένη δραστηριότητα των κρατικών παραγόντων της Κίνας στο δίκτυο λιμένων της Ευρώπης από το 2016”.
Με την προσθήκη του τερματικού σταθμού Tollerort της HHLA, η COSCO Shipping Ports (CSP) κατέχει πλέον μετοχές σε 11 τερματικούς σταθμούς σε 7 ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία και Τουρκία). Και στα οικονομικά στοιχεία της CSP αποδεικνύεται ότι το 2022 το 47% των εσόδων της προήλθαν από τις συμμετοχές της σε ευρωπαϊκούς τερματικούς σταθμούς, έναντι 32% το 2016.
Εκτός από τους 11 τερματικούς σταθμούς της CSP, η κρατική εταιρεία China Merchants Port Holdings έχει επενδύσει σε εννέα τερματικούς σταθμούς, με μεγαλύτερη εστίαση στα λιμάνια της Νότιας Ευρώπης (Γαλλία, Ελλάδα, Μάλτα, Τουρκία και Ολλανδία).
Από τα μέσα του 2023, η China Merchants κατείχε όλες τις ευρωπαϊκές της επενδύσεις – με εξαίρεση την Kumport Terminal στην Τουρκία – μέσω της κοινοπραξίας της με την CMA CGM, Terminal Link, στην οποία διατηρεί μερίδιο 49% το 2013 (51% CMA CGM ).
Η συζήτηση για την κινεζική επιρροή στις υποδομές μεταφορών της Ευρώπης αναζωπυρώθηκε φέτος μετά την επίμαχη προσφορά της CSP να αγοράσει το 35% του μικρότερου τερματικού σταθμού εμπορευματοκιβωτίων του Αμβούργου, του Tollerort Terminal (CTT). Το ζήτημα επιλύθηκε σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο, επιτρέποντας στην CSP να αγοράσει μερίδιο 24,99%.
Η ανησυχία για την κινεζική κυριαρχία στα τερματικά είναι απίθανο να επικεντρωθεί στον αριθμό των τερματικών, αλλά στον βαθμό ελέγχου. Από τα μέσα του 2023, οι Κινέζοι κρατικοί παίκτες είχαν τον πλήρη ή μεγάλο έλεγχο της πλειοψηφίας μόνο σε δύο ευρωπαϊκά λιμάνια: τον Πειραιά και το Zeebrugge, με την CSP να κατέχει το 90% της CSP Zeebrugge και το 100% των Piraeus Terminals 1 & 2 συν το 67% του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς.
Το Zeebrugge παραμένει ένα μικρό λιμάνι, που διαχειρίζεται δύο βρόχους Ασίας-Ευρώπης και μια ιρλανδική υπηρεσία τροφοδοσίας της COSCO Shipping Lines/OOCL. Ο Πειραιάς αντιπροσωπεύει μια πιο σημαντική επένδυση, και είναι γενικώς αποδεκτό ότι με την έλευση της COSCO SP έγιναν εκεί οι απαραίτητες επενδύσεις, με αποτέλεσμα οι όγκοι να ξεπεράσουν τα 5 εκατομμύρια TEU για πρώτη φορά το 2022.
Η Κίνα έχει περιγράψει τις λιμενικές επενδύσεις ως μέρος του σχεδίου Belt and Road, αλλά η ανησυχία για τις κινεζικές επενδύσεις σε ευρωπαϊκές υποδομές ώθησε την ΕΕ να υιοθετήσει νέους κανόνες τον Δεκέμβριο του 2022.
Οι αντίπαλοι της κινεζικής επιρροής ισχυρίζονται ότι οι κινεζικές επενδύσεις θα μπορούσαν να μειώσουν την ανταγωνιστικότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών λιμενικών εταιρειών, μια αλλαγή στις εμπορικές ροές, την πρόσβαση της Κίνας στις λειτουργίες των ευρωπαϊκών λιμανιών και ανεπιθύμητη πίεση στους ευρωπαϊκούς φορείς να διατηρήσουν καλές σχέσεις με την Κίνα.
Η Κίνα ήταν και πάλι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2022 – εξάγοντας 230 δισεκατομμύρια ευρώ (247 δισεκατομμύρια δολάρια) αγαθών στο μπλοκ – και επίσης ο τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας αγαθών της ΕΕ.
